Chrom – jakie funkcje pełni w organizmie i kiedy go suplementować?
Data publikacji 4 lipca 2023Chrom jest ważnym dla człowieka pierwiastkiem, który przede wszystkim należy dostarczać do organizmu wraz ze zdrową, zróżnicowaną dietą. Bierze udział w procesach metabolizmu węglowodanów, tłuszczów i białek, poza tym jest ważny dla wrażliwości komórek na insulinę i pełni szereg innych istotnych funkcji w organizmie. Niedobór chromu może wiązać się z szeregiem dokuczliwych objawów, dlatego osoby niedostarczające tego pierwiastka do organizmu w odpowiednich ilościach powinny rozważyć jego suplementację. Co należy wiedzieć o chromie i jego działaniu w organizmie?
Czym jest chrom i jakie pełni funkcje?
Chrom (Cr) to pierwiastek śladowy, który jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania człowieka. W przyrodzie można spotkać chrom na trzecim stopniu utlenienia (Cr III), jednak dostępną formą chromu (zwłaszcza w przemyśle) jest też chrom na szóstym stopniu utlenienia (Cr VI), który jest toksyczny dla ludzi i zwierząt. Omawiając rolę chromu w organizmie człowieka, będzie zatem chodziło o chrom na trzecim stopniu utlenienia, czyli chrom nie tylko nietoksyczny, ale wręcz niezbędny, by organizm człowieka zachował zdrowie i prawidłową aktywność.
Rola chromu w organizmie – na co pomaga chrom?
Według wielu źródeł funkcje chromu w organizmie są bardzo zróżnicowane. Pierwiastek ten jest ważny dla licznych reakcji metabolicznych, będąc ich kofaktorem. Bierze on udział m.in. w metabolizmie białek, tłuszczów i węglowodanów. Dodatkowo chrom jest ważny dla utrzymania prawidłowego poziomu cholesterolu w organizmie, tym samym stając się istotnym elementem w profilaktyce przeciwmiażdżycowej, a przy tym bierze udział w profilaktyce osteoporozy, gdyż przyczynia się do mniejszego wydalania wapnia wraz z moczem.
Wiele osób przyjmuje również chrom na odchudzanie, gdyż przyczynia się on do obniżenia poziomu cukru we krwi i zwiększenia wrażliwości komórek na insulinę. Prowadzi to do zmniejszenia ryzyka wystąpienia napadów głodu i wzmożonego apetytu na słodycze. Jednocześnie pierwiastek ten jest ważny w prewencji cukrzycy typu 2. Podaje się też, że chrom może przyspieszać spalanie tłuszczów.
Źródła chromu w diecie – w jakich produktach jest dużo chromu?
Chrom najlepiej dostarczać do organizmu wraz ze zdrową, zróżnicowaną dietą. Pierwiastek ten można znaleźć w takich produktach, jak:
- drożdże,
- pieczywo pełnoziarniste,
- owoce morza i ryby,
- kasze gruboziarniste,
- brokuły,
- kiełki pszenicy,
- zielony groszek,
- podroby.
Warto dostarczać do organizmu chrom wraz z witaminą C (najlepiej w owocach i warzywach), gdyż korzystnie wpływa ona na wykorzystanie tego pierwiastka. By chronić się przed niedoborem, należy ograniczyć w diecie cukry proste oraz związki fosforowe i tłuszcze.
Jeśli w diecie znajduje się za mało chromu lub pacjent ma zwiększone zapotrzebowanie na ten pierwiastek, wskazana może być suplementacja chromem, co może pomóc w wyrównaniu jego poziomu w organizmie i ochronie przed ewentualnymi skutkami jego niedoboru. Stosując chrom w tabletkach, należy jednak zwracać szczególną uwagę na dawkowanie, gdyż ten pierwiastek w nadmiarze również nie jest polecany.
Co powoduje brak chromu w organizmie? Objawy niedoboru chromu
Niedobór chromu nie jest częstą przypadłością, gdyż zazwyczaj zdrowa dieta jest w stanie pokryć zapotrzebowanie człowieka na ten pierwiastek. Nieco inaczej wygląda sytuacja, gdy dieta bazuje na produktach wysoko przetworzonych i bogatych w cukry proste, a przy tym jest nieprawidłowo zbilansowana. Niedobór chromu może też wystąpić u osób, które mają zwiększone zapotrzebowanie na ten pierwiastek. Mowa m.in. o osobach ciężko pracujących fizycznie, a także o tych na wspomnianej już diecie wysokocukrowej. Chrom w niedoborze może też występować u pacjentów nadużywających alkoholu i intensywnie się odchudzających, poza tym jego niedobór nie należy do rzadkości przy różnorodnych schorzeniach układu pokarmowego i nerek.
Niedobór chromu może skutkować między innymi wahaniami nastroju, zmęczeniem, drażliwością i nerwowością, a także bólami głowy bądź stanami lękowymi. Niedobór chromu zwiększa również ryzyko depresji, poza tym sprzyja wystąpieniu cukrzycy i miażdżycy. W przypadku niedoboru chromu mogą pojawić się również problemy z włosami, w tym ich wypadanie, a także problemy z paznokciami oraz ich zwiększona łamliwość.
Czy chrom można przedawkować?
Samą dietą raczej nie przedawkujemy chromu – jest to mało prawdopodobne i nie trzeba się tego obawiać. Nieco inaczej wygląda sytuacja, gdy pacjenci decydują się na tabletki z chromem lub suplementację tego pierwiastka w innej postaci. W tym przypadku o przedawkowanie nie jest tak trudno, a należy wiedzieć, że nie tylko niedobór chromu nie jest stanem pożądanym, ale również jego nadmiar.
Przedawkowanie tego pierwiastka może skutkować między innymi zaburzeniami w produkcji insuliny. Ten pierwiastek w nadmiarze może również przyczyniać się do zmniejszenia przyswajalności cynku i żelaza, co również jest stanem niekorzystnym dla organizmu i może mieć groźne konsekwencje. Suplementację z chromem i odpowiednią dla pacjenta dawkę warto z tego powodu zawsze skonsultować z lekarzem.
Materiał zewnętrzny