Gastroskopia: bezbolesna diagnostyka problemów żołądkowych
Data publikacji 7 lutego 2024Problemy żołądkowe, w tym bóle brzucha refluks czy zgaga są uciążliwe i potrafią skutecznie obniżyć komfort życia pacjenta. Nawracające przypadłości żołądkowe wymagają diagnostyki i wdrożenia prawidłowego leczenia.
Czym jest gastroskopia?
Podstawowym badaniem diagnostycznym chorób żołądka i całego górnego odcinka przewodu pokarmowego jest gastroskopia. Polega ona na wprowadzeniu przez jamę ustną pacjenta endoskopu wyposażonego w miniaturową kamerę. Dzięki niej lekarz przeprowadzający badanie ma możliwość zobaczenia wnętrza układu pokarmowego. Może również pobrać wycinki do badania histopatologicznego ze zmian patologicznych. Gastroskopia daje także możliwość wykonania prostych procedur medycznych.
Jakie są wskazania do wykonania gastroskopii?
Wskazaniem do wykonania gastroskopii są dolegliwości żołądkowe. Pacjent może zostać skierowany na badanie w przypadku zaobserwowania takich objawów jak:
- nagła, niewytłumaczalna utrata masy ciała,
- bóle brzucha zlokalizowane w nadbrzuszu,
- zgaga,
- przewlekła biegunka,
- występowanie trudności w przełykaniu,
- częste odbijanie,
- wzdęcia,
- krwawienie z przewodu pokarmowego (w postaci ciemnych stolców lub fusowatych wymiotów),
- jadłowstręt.
Dzięki gastroskopii można z całą pewnością potwierdzić, jakie podłoże mają symptomy zgłaszane przez pacjenta. Badanie to pozwala na zdiagnozowanie takich chorób jak:
- zapalenie żołądka i dwunastnicy,
- nadżerki oraz wrzody żołądka i dwunastnicy,
- choroba refluksowa,
- przełyk Barretta.
Gastrolog zleca gastroskopię również pacjentom w ramach profilaktyki i wczesnego rozpoznania nowotworów układu pokarmowego, w tym: przełyku, żołądka i dwunastnicy. Badanie pozwala na skontrolowanie, czy w narządach tych nie rozwija się nowotwór, i pobranie próbek do badania histopatologicznego. Daje to odpowiedź na pytanie, czy rzeczywiście lekarz ma do czynienia z chorobą onkologiczną, czy też istniejące zmiany mają łagodny charakter.
Przebieg gastroskopii – jak wygląda badanie?
Gastroskopia jest badaniem właściwie bezbolesnym, choć wielu pacjentów określa ją jako nieprzyjemną procedurę. Wsuwanie endoskopu do jamy ustnej może powodować odruch wymiotny i uczucie pełności w brzuchu. Gastroskopię można wykonać w znieczuleniu miejscowym – wówczas lekarz rozpyla do gardła pacjenta roztwór lidokainy w celu krótkotrwałego znieczulenia.
Kolejnym krokiem jest założenie specjalnego ustnika. Gdy pacjent leży na lewym boku, można przystąpić do badania. Lekarz wprowadza powoli gastroskop przez usta i wsuwa go przez gardło i przełyk do żołądka i dwunastnicy. Osoba badana powinna słuchać poleceń specjalisty – miarowo oddychać i zachowywać się spokojnie. Nie może przełykać śliny, która powinna swobodnie wyciekać do specjalnego pojemnika. W trakcie gastroskopii lekarz może śledzić wnętrze przełyku, żołądka i dwunastnicy na monitorze urządzenia, a jeśli to konieczne – zdecydować się na pobranie wycinka do badania np. pod kątem obecności bakterii Helicobacter pylori. Całość trwa co najwyżej kilkanaście minut. Badanie może być wykonywane w uzasadnionych przypadkach w znieczuleniu dożylnym.
Czy do gastroskopii trzeba się przygotować?
Na dzień przed gastroskopią zalecana jest lekkostrawna dieta. Na badanie planowane w godzinach przedpołudniowych pacjent powinien zgłosić się na czczo. Jeżeli ma odbyć się później, ostatni posiłek można spożyć najpóźniej na 6 godzin przed nim. Dopuszczalne jest w tym czasie picie jedynie niegazowanej wody mineralnej do 3 godzin przed gastroskopią, ale w niewielkich ilościach.
Jakie są przeciwwskazania do wykonania gastroskopii?
Przeprowadzenie gastroskopii nie zawsze jest możliwe pomimo wielu walorów diagnostycznych i prostoty jej wykonania. Przeciwwskazaniem są schorzenia kardiologiczne, takie jak: niedawno przebyty zawał, ostra niewydolność serca czy niestabilna choroba wieńcowa oraz nieustabilizowane choroby płuc różnego typu. Jeśli lekarz podejrzewa, że doszło do perforacji przewodu pokarmowego, również nie może zastosować u pacjenta badania.
Materiał zewnętrzny